ครูล้วน ควันธรรม เกิดเมื่อวันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2455 ที่จังหวัดธนบุรี (ฝั่งธนบุรีของกรุงเทพมหานครในปัจจุบัน) เป็นบุตรของนายลายและนางเฟื่อง ควันธรรม จบการศึกษาจากโรงเรียนอัสสัมชัญบางรัก และโรงเรียนเซนต์คาเบรียล สมรสกับ นันทา พันธุ์พฤกษ์ เมื่อ พ.ศ. 2499 มีบุตรธิดา 6 คน

ในวัยเด็กครูล้วนฝึกฝนการร้องเพลงและเล่นดนตรี จากการซื้อแผ่นเสียงของนักร้องมีชื่อเสียงมาฝึกฝนด้วยตนเอง ต่อมาได้ศึกษาการเรียนโน้ตสากลจาก "ครูสริ ยงยุทธ" และเริ่มแต่งเพลงตั้งแต่นั้น เพลงแรกที่แต่งคือเพลง "วิมานในฝัน" เมื่อ พ.ศ. 2477

พ.ศ. 2482 หลวงสุขุมนัยประดิษฐก่อตั้งวงดนตรีกรมโฆษณาการ และรับสมัครนักร้อง ท่านเข้ามาสมัครและได้เป็นนักร้องรุ่นแรกของวง ซึ่งประกอบด้วย รุจี อุทัยกร, มัณฑนา โมรากุล, และล้วน ควันธรรม จนกระทั่งหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ท่านจึงลาออกจากราชการ แล้วตั้งวงดนตรีแชมเบอร์มิวสิก ขนาดสี่คน เล่นที่ศาลาเฉลิมกรุง และตระเวนเล่นตามวิกต่างๆ

ในช่วงหลังของชีวิต ครูล้วน ควันธรรม จัดตั้งโรงเรียนประสาทพร ขึ้นที่จังหวัดนนทบุรีและจัดทำรายการวิทยุกระจายเสียงและโทรทัศน์ เกี่ยวกับการร้องเพลงและการอนุรักษ์ภาษาไทย โดยใช้นามว่า "ลุงพร" ประจำที่สถานีวิทยุกรมประชาสัมพันธ์ ครูล้วนมีลูกศิษย์ลูกหาหลายท่าน ที่มีชื่อเสียงคือชาลี อินทรวิจิตร และ ชรินทร์ นันทนาคร

ครูล้วน ควันธรรม เสียชีวิตเมื่อวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2522 อายุได้ 67 ปี